آسم یک بیماری التهابی مزمن ریه است. التهاب پوشش مجاری تنفسی تنفس را برای فرد دشوار می کند. به دنبال آن سایر علائم آسم مانند سرفه، خس خس سینه و سنگینی در قفسه سینه رخ می دهد.
آسم یک واکنش آلرژیک به محرک ها است و هیچ درمانی ندارد. اما، با درمان مناسب و برنامه عمل آسم، می توانید آسم خود را به خوبی مدیریت کنید. یک برنامه مدیریت آسم دستورالعمل های مهمی را ارائه می دهد که می تواند به مدیریت آسم و کنترل علائم کمک کند.
برنامه مدیریت آسم چیست؟
برنامه مدیریت آسم یک برنامه مکتوب است که با کمک پزشک تهیه شده است. برنامه اقدام درمان و مدیریت آسم نحوه کنترل روزانه آسم، انواع داروهای مصرفی و زمان مصرف آنها را نشان می دهد. این بیشتر توضیح می دهد که در صورت بدتر شدن علائم آسم چه داروهایی باید مصرف شود و چه اقداماتی باید دنبال شود. این برنامه عمل برای هر فرد مبتلا به آسم با توجه به نوع آسم، الگوی علائم و محرک های مختلف متفاوت است. به طور کلی، این طرح دارای سه منطقه خواهد بود:
خوب انجام دادن (سبز): در این شرایط باید داروهای کنترل کننده مصرف شود و علائم به راحتی قابل کنترل باشند. اوج جریان بازدم باید 80 درصد بهترین حالت شخصی باشد.
آسم بدتر می شود (زرد): علائم در این وضعیت بدتر می شوند. بنابراین، داروی تسکین دهنده سریع باید مصرف شود. اوج جریان بازدم باید 60 تا 80 درصد بهترین حالت شخصی باشد.
هشدار پزشکی (قرمز): این می تواند یک وضعیت تهدید کننده زندگی باشد. پس از مصرف داروهای تسکین دهنده سریع باید به پزشک مراجعه کرد. اوج جریان بازدم کمتر از 60 درصد بهترین حالت شخصی است.
طرح کنترل آسم را می توان با خانواده و دوستان یک مبتلا به آسم به اشتراک گذاشت تا آنها برای مراقبت از هر گونه شرایط اضطراری آماده باشند. همچنین قرار است برای کودکانی که از آسم رنج می برند با معلمان مدرسه به اشتراک گذاشته شود. این دستورالعمل روشنی را در مورد زمان تماس با پزشک یا رفتن به نزدیکترین بیمارستان ارائه می دهد. راه های بیشتری برای مدیریت آسم و پیشگیری از علائم وجود دارد.
راه های مختلف برای مدیریت آسم:
از محرک های آسم اجتناب کنید
آسم یک واکنش آلرژیک است و به همین دلیل است که وقتی یک فرد مبتلا به آسم با آلرژن‌های خاصی تماس پیدا می‌کند، علائم آسم یا شعله‌ور شدن آن را تحریک می‌کند. آسم هر کس متفاوت است، بنابراین محرک آنها نیز متفاوت است. برای کنترل مشکل، مهم است که عوامل محرک را شناسایی کرده و از آنها اجتناب کنید. محرک های رایج آسم عبارتند از دود تنباکو، گرد و غبار، مو حیوانات، گرده گیاهان، کپک/قارچ، آلودگی در فضای باز، بو و غیره. محرک های دیگری مانند ورزش شدید، تغییرات آب و هوا، مواد افزودنی غذایی و عطرها نیز وجود دارد که می تواند منجر به بروز بیماری شود.
داروی منظم مصرف کنید
داروی آسم معمولاً از طریق دستگاه های استنشاقی داده می شود تا مستقیماً به ریه ها برسد و کمترین عوارض جانبی را ایجاد کند. پزشک اغلب دو نوع دارو را تجویز می کند – طولانی مدت (کنترل کننده یا پیشگیری کننده) و تسکین سریع (تسکین دهنده یا نجات).
کنترل التهاب مداوم طولانی مدت – کنترل کننده ها: برای جلوگیری از علائم و حملات آسم مصرف می شود. این داروها به مقابله با التهاب زمینه ای راه های هوایی در فرد مبتلا به آسم کمک می کنند.
تسکین علائم حاد آسم – تسکین دهنده ها: این داروها راه های هوایی را شل کرده و تنفس را آسان می کنند. آنها تسکین فوری ایجاد می کنند و در هنگام تشدید علائم استفاده می شوند. اینها اساساً گشادکننده‌های برونش هستند که «نایژه» را گشاد می‌کنند. برای کنترل علائم آسم ضروری است که این داروها را طبق دستور مصرف کنید. استفاده منظم از داروی کنترل کننده نیز می تواند به کاهش نیاز به داروهای مسکن کمک کند. این داروها را می توان 3 تا 4 بار در روز مصرف کرد، اما استفاده مکرر آنها به این معنی است که علائم آسم تحت کنترل نیستند یا داروهای کنترل کننده موثر نیستند.
با استفاده از پیک فلومتر
پیک فلومتر یک دستگاه کوچک دستی است که به نظارت بر سلامت تنفسی بیماران آسم کمک می کند. این دستگاه حداکثر سرعت جریان بازدم را اندازه گیری می کند، که تصوری از انسداد در ریه ها می دهد.
حداکثر سرعت بازدم (PEFR) حداکثر سرعتی است که فرد می تواند هوا را از ریه ها بازدم کند.
حجم بازدم اجباری در 1 ثانیه (FEV1) حجم هوایی است که در ثانیه اول پس از استنشاق نفس عمیق خارج می شود.
پیک فلومتر به فرد مبتلا به آسم کمک می کند تا بفهمد علائم کنترل شده است یا خیر و همچنین به تعیین اثربخشی داروهای کنترل کننده تجویز شده کمک می کند. این دستگاه باید تمیز نگه داشته شود و فقط توسط یک نفر استفاده شود. در صورت مشاهده کاهش در اوج جریان، می توان برای برنامه مدیریت آسم به پزشک مراجعه کرد و از اقداماتی که باید انجام شود مطلع شد. در حالت ایده آل، خواندن اوج جریان باید سه بار در روز انجام شود که می تواند دشوار باشد. بنابراین، دو بار در روز نیز یک اقدام ایمنی است. افراد سالم حداکثر دبی تقریباً 350 و 650 لیتر در دقیقه را نشان می دهند. افراد مبتلا به آسم حداکثر جریان آب بین 200 تا 400 لیتر در دقیقه دارند. در حملات شدید، پیک فلومتر حتی ممکن است به کمتر از 100 لیتر در دقیقه برسد.
ویزیت منظم پزشک
مهم است که به طور منظم به پزشک مراجعه کنید، صرف نظر از اینکه علائم آسم تحت کنترل هستند یا خیر. مبتلایان به آسم باید علائمی را که تجربه می کنند با جزئیات شرح دهند تا پزشک بتواند برنامه اقدام آسم را همراه با تجویز داروهای موثر بهینه کند. به این ترتیب، پزشک می تواند به فرد در کنترل و مدیریت علائم آسم کمک کند و دفعات حملات آسم را کاهش دهد. بهترین نتایج زمانی دیده می شود که هم پزشک و هم فرد مبتلا به آسم متعهد به تشخیص و درمان آسم باشند.
از یک سبک زندگی سالم پیروی کنید
انتخاب رژیم غذایی و فعالیت های روزانه تاثیر بسزایی بر افراد مبتلا به آسم دارد. سازگاری با سبک زندگی که می تواند به پیشگیری از علائم یا حملات آسم کمک کند، مهم است. بنابراین افراد مبتلا به آسم باید موارد زیر را رعایت کنند:
یک رژیم غذایی سالم – یک رژیم غذایی سالم برای یک بیمار مبتلا به آسم مهم است زیرا می تواند وضعیت سلامت کلی را بهبود بخشد. رژیم غذایی باید حاوی مواد غذایی حاوی ویتامین D و E باشد که در شیر، ماهی قزل آلا، تخم مرغ، بادام، دانه های خام، کلم بروکلی، فندق و غیره وجود دارد. افراد مبتلا به آسم باید از غذاهای حاوی سولفیت و سالیسیلات اجتناب کنند.
ورزش – در پیشگیری از علائم آسم مفید است. هنگام انجام هر گونه ورزش یا فعالیت بدنی باید اقدامات احتیاطی انجام شود. در حین انجام تمرینات استنشاقی باید همیشه نزدیک باشد. تنها پس از مشورت با پزشک می توان ورزش روتین را شروع کرد. خوب است با ورزش هایی مانند کشش و تمرینات قلبی عروقی کم تاثیر مانند پیاده روی شروع کنید.
یوگا – برخی از آساناهای یوگا (ژست) مانند ساواسانا، سوکاسانا، خم شدن به جلو، چرخش ستون فقرات نشسته، خم شدن پهلو و ژست کبری، آساناهای یوگا هستند که می توانند برای ریه ها مفید باشند. همچنین، چند تمرین تنفسی به نام (پرانایاما) وجود دارد که می تواند به بهبود تنفس کمک کند.
سایر فعالیت های بدنی – یک فرد مبتلا به آسم باید قبل از انجام هر گونه فعالیت بدنی دیگر با پزشک مشورت کند. فعالیت‌هایی مانند دوچرخه‌سواری، شنا و پیاده‌روی یک تمرین قلبی عروقی را فراهم می‌کند که ظرفیت ریه‌ها را افزایش می‌دهد و هر ماهیچه بدن را درگیر می‌کند. یکی دیگر از فعالیت هایی که برای تنفس بهتر باید دنبال کرد دوچرخه سواری است. این به ایجاد استقامت پایین تنه کمک می کند و این جزء کلیدی برنامه های فیزیوتراپی است.
هدف از درمان آسم “دستیابی و حفظ کنترل آسم” است. مدیریت آسم با تشخیص و راه های نظارت بر آسم پیشرفت کرده است. این می تواند به پزشکان کمک کند تا درمان یک مبتلا به آسم را بهینه کنند. برای مدیریت موفقیت آمیز آسم، فرد باید به درمان مورد نیاز آسم متعهد بماند. این به اطمینان از نتیجه مطلوب و بهبود کیفیت زندگی کمک می کند.
